Chăn nuôi và Thú y

Căn cứ Luật Chăn nuôi số 32/2018/QH14 ngày 19/11/2018 của Quốc hội khóa 14 và các văn bản hướng dẫn Luật Chăn nuôi. Từ ngày 05/03/2024 đến ngày 08/03/2024, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Trị đã tiến hành bình tuyển, giám định lợn đực giống phục vụ công tác thụ tinh nhân tạo (TTNT) tại các cơ sở chăn nuôi lợn đực giống trên địa bàn toàn tỉnh theo Kế hoạch số 17/KH-CNTY-CN ngày 26/02/2024 của Chi cục Chăn nuôi và Thú y về việc triển khai công tác giám định, bình tuyển lợn đực giống khai thác tinh phục vụ công tác TTNT trên địa bàn tỉnh Quảng Trị năm 2024.

Căn cứ vào kết quả kiểm tra, giám định, bình tuyển Chi cục Chăn nuôi và Thú y xin thông báo kết quả như sau:

1. Tổng số cơ sở chăn nuôi lợn đực giống phục vụ cho công tác TTNT trên địa bàn tỉnh là: 03 cơ sở.

2. Tổng số lợn đực giống ngoại là: 37 cá thể (gồm các giống Landrace, Yorkshire, Duroc), chiếm 100% tổng đàn lợn đực giống.

3. Tổng số cá thể lợn đực giống nhập mới trong năm là: 13 cá thể.

4. Tổng số cá thể lợn đực giống loại thải trong năm là: 12 cá thể, gồm các đực giống: Landrace 8049, L8038, L8754, L8818, L8805, L8039, L8829, L8815, L8849, Du8850, Du8806, Du8047 (Mỹ Khuê); L729 (Ái Tử).

5. Tổng số lợn đực giống được giám định, bình tuyển đạt chất lượng phục vụ cho công tác TTNT năm 2024-2025 là: 37 cá thể, chiếm 100% (Có danh sách gửi kèm theo).

DANH SÁCH

Cá thể lợn đực giống đạt chất lượng khai thác tinh

phục vụ công tác TTNT năm 2024-2025.

1. Trại đực giống Cam Thành

2. Trại truyền giống Mỹ Khuê

3. Trạm truyền giống gia súc Ái Tử

Hiện nay trên thế giới, bệnh Dại đang là vấn đề y tế được quan tâm do những ảnh hưởng về sức khỏe cộng đồng; gây nên những cái chết thảm khốc. Một khi các triệu chứng lâm sàng đã xuất hiện, tỷ lệ tử vong là 100% đối với cả động vật và người. Nguồn mang mầm bệnh chủ yếu là ở chó (90%), mèo nuôi 5% và động vật hoang dã. Vi rút dại tập trung nhiều ở trong nước bọt và não của động vật bị nhiễm bệnh; đường lây truyền bệnh thông qua nước bọt, các chất bài tiết có nhiễm vi rút Dại ở vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh Dại.

Tại Quảng Trị, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, từ năm 2013 đến nay, ghi nhận 07 trường hợp tử vong bệnh Dại vào các năm 2013, 2014, 2016, 2021, 2022 và 2023. Các trường hợp này đều không tiêm huyết thanh hoặc vắc xin phòng bệnh Dại sau khi bị chó cắn.

Cho đến nay, bệnh Dại vẫn chưa có thuốc chữa trị đặc hiệu khi bệnh đã bộc phát, tuy nhiên, đây là một bệnh có thể chủ động phòng tránh được. Có ba giải pháp chính để loại trừ bệnh Dại trên người: (i) tiêm phòng vắc xin Dại cho đàn chó, mèo; tỷ lệ tiêm phòng liên tục trong nhiều năm phải đạt trên 70-90% tổng đàn chó, mèo. Đây là giải pháp duy nhất để làm gián đoạn vĩnh viễn chu kỳ truyền lây của bệnh Dại giữa động vật và người; (ii) Tiêm vắc xin phòng bệnh cho người có nguy cơ cao nhiễm bệnh Dại; (iii) Tiêm vắc xin và huyết thanh kháng dại cho người bị chó, mèo cắn.

PHÒNG CHỐNG BỆNH DẠI ĐỘNG VẬT

Để chủ động phòng chống bệnh Dại, ngăn ngừa nguy cơ bệnh Dại phát sinh, lây lan trên đàn chó, mèo, ngăn ngừa bệnh dại lây cho con người, người dân cần phải tuân thủ nghiêm túc các biện pháp phòng, chống bệnh Dại như sau:

1. Thực hiện nuôi nhốt chó mèo, không được thả rông, khi dắt chó, mèo ra nơi công cộng phải đeo rọ mõm và xích, kể cả khi chó, mèo đã được tiêm phòng vắc xin dại. Thực hiện khai báo chó mèo nuôi với chính quyền địa phương nơi cư trú.

2. Phải tiêm phòng vắc xin dại định kỳ cho chó, mèo hằng năm, đây là cách tốt nhất để phòng tránh bệnh dại lây lan và lây sang người.

3. Thông báo ngay cho cán bộ thú y hoặc trưởng thôn khi phát hiện thấy chó, mèo có biểu hiện thay đổi hành vi thông thường, hay cắn và nghi mắc bệnh dại; hợp tác với chính quyền để nhận diện, bắt giữ con chó đã cắn người; tuyệt đối không làm thịt chó, mèo bị ốm, có biểu hiện của bệnh dại hay chó, mèo chết.

4. Tìm hiểu về bệnh Dại và tryền thông cho gia đình, đặc biệt là cảnh báo cho trẻ em không bao giờ đến gần chó, mèo đang bị ốm hay chó, mèo có dấu hiệu hung dữ.

CÁC DẤU HIỆU ĐỂ NHẬN BIẾT BỆNH DẠI Ở CHÓ

- Có 3 dấu hiệu chính bệnh Dại ở chó

ü Thứ nhất, Chó đột nhiên hay cắn người và động vật khác.

ü Thứ 2, thay đổi hành vi thông thường như hay sủa, hay cắn.

ü Và cuối cùng là chết.

- Biểu hiện lâm sàng ở chó nghi mắc bệnh Dại thường chia thành 2 thể:

Chó dại thể điên cuồng: Chó thay đổi thói quen thường ngày, hay tấn công và hung giữ bất thường, tiếng sủa thay đổi, rống lên như tiếng hú, trễ hàm, thè lưỡi ra ngoài, sợ gió, sợ nước và chảy nhiều nước dãi và chết.

Chó dại thể bại liệt: Chó trông buồn bã, mệt mỏi, nhai nuối khó khan. Chó bị bại liệt, hàm trễ và chảy dãi nhiều và chết.

Các biểu hiện đặc thù ở chó nghi dại

·          Cắn khi không bị trêu chọc

·          Ăn những thứ khác thường như gậy, móng chân.

·          Chạy mà không có lý do rõ ràng

·          Thay đổi trong âm thanh, ví dụ sủa khàn và gầm gừ hoặc sủa không ra tiếng

·          Tiết nhiều nước bọt hoặc sùi bọt mép nhưng sợ nước (chứng sợ nước).

·          Thay đổit hói quen thường ngày hoặc chết.

TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI NUÔI CHÓ, MÈO

- Phải đăng ký việc nuôi chó với Ủy ban nhân dân cấp xã thông qua Trưởng thôn, khu phố, tổ dân phố;

- Xích, nhốt hoặc giữ chó trong khuôn viên gia đình; bảo đảm vệ sinh môi trường, không ảnh hưởng xấu tới người xung quanh.

- Chấp hành tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo theo quy định: vào tháng 3-4 và tiêm phòng cho đàn chó, mèo mới phát sinh hoặc đã hết thời gian còn miễn dịch bảo hộ.

- Thường xuyên theo dõi, giám sát chó, mèo nuôi của gia đình, nếu phát hiện con vật vô cớ cắn người hoặc tấn công động vật khác thì phải cách ly và báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan thú y nơi gần nhất;

- Chủ vật nuôi phải chi trả tiền mua vắc xin và công tiêm phòng dại.

- Chịu mọi chi phí trong trường hợp có chó thả rông bị bắt giữ, kể cả chi phí cho việc nuôi dưỡng và tiêu hủy chó. Trường hợp chó, mèo cắn người, gây tai nạn thì chủ vật nuôi phải bồi thường vật chất cho người bị hại theo quy định của pháp luật.

- Phải bị xử phạt hành chính: từ 1.000.000 đồng - 2.000.000 đồng đối với chủ vật nuôi không thực hiện việc tiêm phòng vắc xin hoặc các biện pháp phòng bệnh bắt buộc; từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với tổ chức không tổ chức thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh Dại.

CẦN LÀM GÌ KHI CHÓ CẮN NGƯỜI ?

- Thông báo cho cán bộ thú y xã, hoặc Trưởng thôn.

- Bắt chó để xích, nhốt lại vào chuồng.

- Không động chạm vào chó để đảm bảo được an toàn trong khi chờ cán bộ thú y đến xác định bệnh.

                  NGƯỜI BỊ CHÓ CẮN CẦN PHẢI LÀM GÌ?

- Vết thương cần được rửa ngay với xà phòng và dưới vòi nước chảy liên tục trong thời gian khoảng thời gian từ 10-15 phút. Nếu không có xà phòng, có thể xối rửa ngay vết thương bằng nước sạch dưới vòi nước chảy liên tục 15 phút. Đây là phương pháp sơ cứu hiệu quả nhất để chống lại bệnh Dại.

- Vết thương cần được rửa kỹ với cồn 70% hoặc cồn Iod, nếu có.

- Đưa ngay bệnh nhân đến Trung tâm y tế để điều trị dự phòng càng sớm càng tốt.

- Tuyệt đối không tự chữa hoặc nhờ thầy lang khám chữa.

* Đối với con chó cắn người, nếu còn sống nên nhốt nó trong 10 ngày và theo dõi, nếu chó vẫn còn khoẻ mạnh thì có thể ngưng các biện pháp điều trị. Nếu chó bị đập chết, nên cắt đầu chó để xét nghiệm xác định bệnh Dại và thực hiện điều trị dự phòng theo chỉ định của cơ quan y tế.

XỬ LÝ NHỮNG TRƯỜNG HỢP KHÔNG CHẤP HÀNH

Các biện pháp phòng, chống bệnh Dại

- Theo Nghị định 04/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 90/2017/NĐ-CP về xử lý VPHC trong lĩnh vực thú y, Điều 7 Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

(1). Không tiêm phòng vắc xin phòng bệnh Dại cho động vật bắt buộc phải tiêm phòng;

(2) Không đeo rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng.

- Luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017: Hành vi để chó cắn chết người phụ thuộc vào ý thức chủ quan của chủ nuôi mà người này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo những tội danh khác nhau quy định trong Bộ Luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017:

Ø  Tội giết người (Điều 123),

Ø  Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của người khác (Điều 134);

Ø  Tội vô ý làm chết người (Điều 128)

- Xử lý hình sự: Điều 128. Tội vô ý làm chết người

+ Người nào vô ý làm chết người, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

+ Phạm tội làm chết 02 người trở lên, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.

Ngày 03-04/04/2024, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Trị phối hợp với Cục Thú Y tổ chức lớp tập huấn công tác cập nhật, khai thác, quản lý cơ sở dữ liệu về chăn nuôi; báo cáo dịch bệnh động vật qua Hệ thống thông tin dịch bệnh động vật trực tuyến (Hệ thống VAHIS) cho cán bộ kỹ thuật của Chi cục và Trạm Chăn nuôi và Thú y các huyện, thành phố, thị xã. Lớp tập huấn có sự tham gia của Ông Đào Văn An- Phó Chi cục trưởng- Chi cục CNTY Quảng Trị, ông Hoàng Mạnh Tiến chuyên viên Phòng Dịch tễ thú y- Cục Thú y, Ông Nguyễn Quang Long chuyên gia công nghệ thông tin (IT) và lực lượng cán bộ thú y của mạng lưới thú y tỉnh Quảng Trị .   

VAHIS là hệ thống quản lý thông tin dịch bệnh động vật trực tuyến giúp kết nối thông tin, báo cáo dịch bệnh từ cấp xã, huyện, tỉnh tới cấp Trung ương; Quản lý dữ liệu, tổng hợp, phân tích cáo cáo dịch bệnh theo địa phương, theo thời gian, theo dịch bệnh; Giúp cơ quan thú y các cấp nắm bắt thông tin, báo cáo dịch bệnh động vật ở mọi lúc, mọi nơi.

Hệ thống VAHIS được xây dựng trên cơ sở: Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào chuyển đổi số trong công tác quản lý, phòng, chống dịch bệnh động vật; Áp dụng công nghệ thông tin, công nghệ 4.0 vào thực tiễn; Tuân thủ  báo  cáo  và  quản  lý dữ liệu theo Thông tư 07, Thông tư 24 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Tổ chức thú y thế giới; Sự phối hợp với các tổ chức quốc tế: FAO, CDC, PATH,…nhằm nắm bắt thông tin đầy đủ nhanh chóng phục vụ công tác phòng chống dịch bệnh hiệu quả và tạo  cơ  sở lưu trữ, tự động tổng hợp và phân tích dữ liệu một cách đầy đủ, chính xác, nhanh chóng.

Các học viên tham gia tập huấn được thực hành liệt kê được các hợp phần cơ bản của hệ thống báo cáo dịch bệnh động vật Việt Nam (VAHIS); Hiểu các lợi ích của việc báo cáo dịch bệnh trên VAHIS; Liệt kê được các thông tin cần thu thập để cập nhật lên VAHIS; Báo cáo/cập nhật thông tin ổ dịch trên VAHIS và  trích xuất một số báo cáo đơn giản từ hệ thống, tra cứu thông tin trên hệ thống. Thông qua buổi tập huấn các học viên biết được tổng quan về VAHIS và tầm quan trọng của việc ứng dựng hệ thống VAHIS trong công tác báo cáo tình hình dịch bệnh ở địa phương để ứng dụng hệ thống một cách chính xác và thành thạo, tạo nên một hệ thống CSDL về dịch bệnh trên địa bàn góp phần thúc đẩy chuyển số trong ngành thú y của tỉnh nói riêng và ngành thú y toàn quốc nói chung./.

1. Công tác kiểm dịch vận chuyển:

Đã thực hiện được 223 hồ sơ (220 hồ sơ động vật, 03 hồ sơ SPĐV). Kiểm dịch được 79 con trâu bò; 12.521 con lợn thịt; 21.600 con gia cầm; 4.618 con dê; 587 con chó và 44.000 kg SPĐV.

2. Công tác kiểm soát giết mổ, kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y:

Đã kiểm tra, kiểm soát giết mổ được 12.516 con lợn thịt; 1.648 con trâu bò; 335 con dê và 26.990 con gia cầm.

1. Công tác kiểm dịch vận chuyển:

Đã thực hiện được 299 hồ sơ (298 hồ sơ động vật, 01 hồ sơ SPĐV). Kiểm dịch được 137 con trâu bò; 19.577 con lợn thịt; 29.851 con gia cầm; 4.804 con dê; 350 con chó và 20.000 kg SPĐV.

2. Công tác kiểm soát giết mổ, kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y:

Đã kiểm tra, kiểm soát giết mổ được 11.632 con lợn thịt; 1.891 con trâu bò; 357 con dê và 27.460 con gia cầm.

       Đông Hà là nơi giết mổ và tiêu thụ lợn với số lượng lớn, nhất là dịp giáp Tết nguyên đán. Trong những ngày gần đây, bệnh Dịch tả lợn Châu Phi đã tái phát trên nhiều địa phương của tỉnh Quảng Trị, trong đó có thành phố Đông Hà, vì vậy công tác kiểm soát giết mổ động vật (KSGM ĐV) và kiểm tra vệ sinh thú y (KTVSTY) sản phẩm động vật có vai trò rất quan trọng trong công tác phòng chống dịch bệnh động vật và bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường.

       Thực hiện Kế hoạch số 51/KH-CNTY-KD ngày 29/12/2023 của Chi cục Chăn nuôi và Thú y (CNTY)  về việc triển khai công tác đảm bảo an toàn thực phẩm Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024; Công văn số 3026/UBND-PKT ngày 29/12/2023 của UBND thành phố về việc tăng cường công tác KSGM ĐV đảm bảo an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm các tháng cuối năm, trạm CNTY Đông Hà đã tích cực triển khai các biện pháp nhằm đảm bảo an toàn dịch bệnh động vật và an toàn vệ sinh thực phẩm. Đó là: Tiếp tục triển khai thực hiện tốt Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 14/01/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý, KSGM ĐV, bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm.

Tình hình bệnh DTLCP: Tính đến ngày 15/01/2024, trên địa bàn toàn tỉnh đã có 05 huyện, thành phố hết dịch gồm: Triệu Phong, Cam Lộ, Đakrông, Hướng Hóa, TP. Đông Hà. Hiện còn xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị (đã qua 18 ngày) và xã Gio Sơn, huyện Gio Linh (đã qua 15 ngày) không phát sinh thêm lợn bệnh.

1. Công tác kiểm dịch vận chuyển:

Đã thực hiện được 351 hồ sơ (350 hồ sơ động vật, 01 hồ sơ SPĐV). Kiểm dịch được 136 con trâu bò; 29.352 con lợn thịt; 29.200 con gia cầm; 4.516 con dê; 150 con chó và 26.000 kg SPĐV.

2. Công tác kiểm soát giết mổ, kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y:

Đã kiểm tra, kiểm soát giết mổ được 7.574 con lợn thịt; 1.884 con trâu bò; 347 con dê và 28.690 con gia cầm.

1. Công tác kiểm dịch vận chuyển:

Đã thực hiện được 242 hồ sơ (240 hồ sơ động vật, 02 hồ sơ SPĐV). Kiểm dịch được 293 con trâu bò; 13.814 con lợn thịt; 47.450 con gia cầm; 3.601 con dê; 300 con chó và 27.500 kg SPĐV.

2. Công tác kiểm soát giết mổ, kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y:

Đã kiểm tra, kiểm soát giết mổ được 11.850 con lợn thịt; 1.696 con trâu bò; 352 con dê và 28.330 con gia cầm.

1. Tình hình chăn nuôi và công tác tiêm phòng gia súc trên đàn trâu, bò tại huyện Hướng Hóa

Đặc điểm huyện Hướng Hoá là huyện miền núi với 14/21 xã, thị trấn là xã vùng sâu, vùng xa chủ yếu người đồng bào dân tộc thiểu số nên phương thức chăn nuôi chủ yếu thả rông, trình độ nhận thức trong công tác phòng bệnh cho gia súc đang còn thấp, tập quán chăn thả trâu, bò tự do trên rừng nên thuần dưỡng bắt nhốt, đưa bò về tại địa phương để thực tiêm phòng các loại vắc xin rất khó khăn là một trong những thách thức cho đội ngũ thú y huyện nhà.

Trong năm 2023 Trạm chăn nuôi và thú huyện phối hợp cùng chính quyền địa phương triển khai các biện pháp tuyên truyền, vận động các hộ chăn nuôi trên địa bàn đăng ký số lượng chăn nuôi đặc biệt đối với gia súc trâu, bò. Tham mưu cho UBND huyện ban hành các văn bản chỉ đạo quyết liệt đối với công tác tiêm phòng cho đàn vật nuôi đặc biệt đối với gia súc trâu, bò do đó trong năm 2023 đạt được một số kết quả nhất định như không có ổ dịch bệnh Lở mồm long móng (LMLM) nào xảy ra trên địa bàn huyện, triển khai tiêm phòng được 20.000 liều vắc xin LMLM nhị giá tuýp A, O cho đàn trâu, bò tăng hơn so với năm 2022 là 3.275 liều.

2.     Các biện pháp triển khai thực hiện.

Để chủ động phòng chống dịch bệnh LMLM cho đàn gia súc, khống chế không để dịch lây lan rộng khi có ổ dịch xảy ra, Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện hướng dẫn các thú y cơ sở tổ chức phòng, chống dịch theo biện pháp sau:

Nhân viên Thú y viên phối hợp với Trưởng thôn, cụm dân cư kiểm tra, giám sát tình hình dịch bệnh thường xuyên đến từng hộ chăn nuôi; hướng dẫn các biện pháp vệ sinh tiêu độc môi trường, biện pháp nuôi dưỡng chăm sóc, thực hiện chế độ báo cáo tình hình dịch bệnh, kết quả tiêm phòng về Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện theo quy định.

-  Trường hợp kiểm tra phát hiện gia súc có biểu hiện nghi mắc bệnh LMLM trên gia súc đàn trâu, bò báo cáo nhanh và kịp thời đến Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện để tham mưu với UBND huyện các văn bản chỉ đạo, kiểm tra đôn đốc công tác phòng, chống dịch trên địa bàn kịp thời.

-  Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện có văn bản hướng dẫn cụ thể các biện pháp kỹ thuật chống dịch, phân công cán bộ trực tiếp theo dõi hướng dẫn, kiểm tra giám sát việc triển khai thực hiện các biện pháp chống dịch tại các xã, thị trấn

-  Hướng dẫn công tác thực hiện tháng Vệ sinh tiêu độc, khử trùng môi trường chăn nuôi trên địa bàn huyện.

-   Quản lý tốt việc vận chuyển mua bán giống, vận chuyển giết mổ, kinh doanh gia súc, sản phẩm gia súc trên địa bàn cơ sở.

-  Thông tin tuyên truyền: Phối hợp với đài truyền thanh các xã, thị trấn hướng dẫn các biện pháp phòng, chống dịch, các chính sách của nhà nước trong công tác phòng chống dịch LMLM gia súc để nâng cao nhận thức của cộng đồng.