1. Tình hình hoạt động và thực hiện công tác bảo vệ môi trường:

Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Quảng Trị (sau đây viết tắt là BQL KKT) có địa chỉ tại số 91, đường Lê Duẩn, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị; được thành lập tại Quyết định số 1229/QĐ-TTg ngày 19 tháng 7 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ. Tổng số cán bộ công chức, viên chức và người lao động là 29 người. BQL KKT đã thành lập phòng Tài nguyên và Môi trường theo Quyết định số 40/QĐ-KKT ngày 26/4/2023 của Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh, với 05 công chức trong đó 01 công chức chuyên trách về môi trường. BQL KKT được giao làm chủ đầu tư hạ tầng các Khu công nghiệp: Nam Đông Hà, Quán Ngang, Tây Bắc Hồ Xá, Quảng Trị và các Khu kinh tế: Thương mại đặc biệt Lao Bảo, Đông Nam.

Ban Quản lý KKT tỉnh Quảng Trị là đơn vị được UBND tỉnh giao thực hiện chức năng quản lý Nhà nước đối với các khu kinh tế, khu công nghiệp trên địa bàn, đồng thời BQL KKT cũng được UBND tỉnh giao là chủ đầu tư hạ tầng của KCN Nam Đông Hà, KCN Quán Ngang, KCN Tây Bắc Hồ Xá, KCN Quảng Trị, Khu Kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo và Khu Kinh tế Đông Nam nên chịu trách nhiệm về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.

Để đánh giá hiện trạng chất lượng không khí tại các KKT, KCN, hàng năm Ban đã hợp đồng với các đơn vị tư vấn để tiến hành lấy mẫu quan trắc môi trường định kỳ và đột xuất tại các KKT, KCN.

          1.1. Khu công nghiệp Nam Đông Hà:

Khu công nghiệp Nam Đông Hà có vị trí tại phường Đông Lương, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật KCN Nam Đông Hà được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt tại Quyết định số 3714/QĐ-UB ngày 27 tháng 12 năm 2004. Loại hình sản xuất được thu hút đầu tư vào KCN gồm: các ngành sản xuất vật liệu xây dựng cao cấp; các ngành dệt, da, may và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ; các ngành điện tử và cơ khí. KCN Nam Đông Hà được quy hoạch với tổng diện tích là 98,754 ha.

Về tình hình đầu tư hạ tầng KCN: hệ thống đường nội bộ đã được xây dựng hoàn thành; hệ thống thu gom nước mưa đã được xây dựng theo các tuyến đường, đạt khối lượng 95%. Hệ thống thu gom nước thải công nghiệp chưa thực hiện. Theo báo cáo của BQL KKT thì đây là phần việc đi kèm theo dự án hệ thống xử lý nước thải tập trung của KCN. Trong hạ tầng của KCN đã được đầu tư đường ống cấp nước đến tận chân tường rào của từng doanh nghiệp và các doanh nghiệp trực tiếp hợp đồng với Công ty cấp nước thành phố Đông Hà để sử dụng.

Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) tổng thể Khu công nghiệp Nam Đông Hà được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt tại Quyết định số 3783/QĐ-UB ngày 31 tháng 12 năm 2004.

Đến thời điểm 30/10/2023, Khu công nghiệp Nam Đông Hà đã có 32 Dự án được cấp Giấy chứng nhận đầu tư trong đó: 07 Dự án báo cáo ĐTM đã được UBND tỉnh phê duyệt, 15 Dự án Cam kết bảo vệ môi trường, Kế hoạch bảo vệ môi trường đã được UBND Thành phố Đông Hà cấp giấy xác nhận, 06 Đề án BVMT đã được phê duyệt. BQL KTT luôn phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường đối với các Dự án đầu tư sản xuất kinh doanh tại KCN Nam Đông Hà theo quy định của pháp luật. Đồng thời, chủ động rà soát, nhắc nhở các Doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các nội dung đã cam kết tại kế hoạch bảo vệ môi trường, báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; hướng dẫn thủ tục về BVMT cho các nhà đầu tư đầu tư vào KCN.

BQL KKT đã thực hiện chương trình quan trắc môi trường định kỳ hàng năm.

Trong quá trình hoạt động của KCN, có phát sinh các loại chất thải và kêys quả quan trắc môi trường như sau:

  - Về nước thải: Kết quả điều tra, khảo sát năm 2022 cho thấy, lượng nước thải phát sinh tại KCN Nam Đông Hà khoảng 90 m³/ngày đêm. Để đánh giá chất lượng nước thải tại KCN Nam Đông Hà, Ban đã hợp đồng với đơn vị tư vấn tiến hành lấy mẫu quan trắc môi trường đợt 1 tại 03 vị trí gồm: NĐH1 (tại mương thoát nước thải tập trung, cuối đường K2), NĐH2 (tại mương thoát nước trên đường K2, điểm giao nhau giữa với đường K1) và NĐH3 (tại mương thoát nước trên đường K2, điểm giao nhau giữa đường K4). Kết quả cho thấy: hầu hết các thông số quan trắc chất lượng nước thải tại KCN Nam Đông Hà ở 03 vị trí đều nằm trong giới hạn cho phép cột B của QCVN 40:2011/BTNMT.

- Bụi và khí thải: Kết quả quan trắc nước thải đợt 1 năm 2023: Các chỉ số quan trắc tại 8 vị trí gồm: KNĐH1 (tại đường K2, cách nhà kho Công ty TNHH Phương Thảo khoảng 50 m về phía Đông), KNĐH2 (tại đường K4, cách khu dân cư phía Đông Bắc khoảng 100 m), KNĐH3 (tại khu dân cư phía Đông Nam, cách KCN Nam Đông Hà khoảng 100 m), KNĐH4 (tại khu dân cư phía Tây Nam, cách KCN Nam Đông Hà khoảng 100 m), KNĐH5 (tại đường K1, cách Nhà máy MDF khoảng 150m về phía Tây Bắc), KNĐH6 (tại vị trí cách Công ty TNHH thương mại số 1 Đoàn Luyến khoảng 50 m về phía Nam), KNĐH7 (tại đường K2, cách Công ty may Hòa Thọ khoảng 50 m về phía Nam), KNĐH8 (tại vị trí cách KCN Nam Đông Hà khoảng 100m về phía Tây - giao giữa đường Hùng Vương và đường vào KCN Nam Đông Hà), tất cả thông số quan trắc đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT, QCVN 26:2010/BTNMT. Môi trường không khí trong và ngoài KCN Nam Đông Hà năm 2023 chưa có dấu hiệu ô nhiễm các khí độc, tiếng ồn và độ bụi. Tuy nhiên, tại các tuyến đường chính và khu vực giao nhau, độ bụi và tiếng ồn cao hơn các vị trí khác do ảnh hưởng từ hoạt động giao thông trong khu vực.

- Về quản lý chất thải rắn thông thường: Chất thải rắn thông thường: gồm chất thải rắn sản xuất và chất thải rắn sinh hoạt, phát sinh khoảng 4,4 tấn/ngày, được các cơ sở tự hợp đồng với Công ty TNHH MTV Môi trường và Công trình đô thị Đông Hà thu gom, vận chuyển, xử lý.

- Về quản lý chất thải nguy hại (CTNH): Các doanh nghiệp có phát sinh chất thải nguy hại, thực hiện đăng ký quản lý chất thải nguy hại với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị. CTNH phát sinh được thu gom và lưu giữ và hợp đồng với đơn vị có đủ chức năng để vận chuyển, xử lý.

          1.2. Khu công nghiệp Quán Ngang:

Khu công nghiệp (KCN) Quán Ngang có vị trí tại xã Gio Châu và xã Gio Quang, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật KCN Quán Ngang, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị (giai đoạn 1) được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1952/QĐ-UBND ngày 24 tháng 9 năm 2009. Loại hình sản xuất được thu hút đầu tư: ngành công nghiêp Sản xuất vật liệu xây dựng; ngành công nghiệp dệt da, may mặc và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ; ngành công nghiệp cơ khí điện tử; ngành công nghiệp chế biến nông lâm, rượu bia, nước giải khát; ngành công nghiệp chế biến thuỷ hải sản.

UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt Quy hoạch chi tiết KCN Quán Ngang tại Quyết định số 3071/QĐ-UBND ngày 26 tháng 10 năm 2004 và phê duyệt Quy hoạch chi tiết (Giai đoạn 2) tại Quyết định số 2234/QĐ-UBND ngày 15 tháng 10 năm 2014 với tổngdiện tích là 201,39 ha.

Về tình hình đầu tư hạ tầng KCN: hệ thống đường nội bộ đã được xây dựng cơ bản hoàn thành, đạt khối lượng 80%; hệ thống thu gom nước mưa đã đầu tư cơ bản dọc trên các tuyến đường, đạt khối lượng 70%. Hệ thống thu gom nước thải công nghiệp đã được thực hiện. Trong KCN đã được đầu tư đường ống cấp nước đến tận chân tường rào của từng doanh nghiệp và các doanh nghiệp trực tiếp hợp đồng với Công ty cấp nước thị trấn Gio Linh để sử dụng.

Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của Dự án “Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu công nghiệp Quán Ngang, tỉnh Quảng Trị” được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt tại Quyết định số 989/QĐ-BTNMT ngày 28 tháng 6 năm 2007.

Đến thời điểm 30/10/2023, Khu công nghiệp Quán Ngang đã có 14 Dự án đầu tư trong đó: 10 Dự án báo cáo ĐTM đã được UBND tỉnh phê duyệt, 03 Dự án Cam kết bảo vệ môi trường đã được UBND Huyện Gio Linh cấp giấy xác nhận; 01 Đề án BVMT đã được Sở TN&MT phê duyệt.

Trong quá trình hoạt động, BQL KKT có phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương để kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường đối với các Dự án đầu tư sản xuất kinh doanh tại KCN Quán Ngang và hướng dẫn thủ tục về bảo vệ môi trường cho các nhà đầu tư đầu tư vào KCN theo quy định.

Trong quá trình hoạt động của KCN có phát sinh các loại chất thải, kết quả quan trắc môi trường định kỳ như sau:

- Về chất lượng nước thải: Hiện tại, do công trình xử lý nước thải KCN chưa hoàn thiện nên lượng nước thải phát sinh của toàn KCN (khoảng 690m³/ngày đêm) do các cơ sở trong KCN tự xử lý trước khi xả thải vào hệ thống thoát nước mưa của KCN, chảy ra sông Thạch Hãn.

Để đánh giá chất lượng nước thải của KCN, Ban đã hợp đồng với đơn vị tư vấn lấy mẫu quan trắc nước thải đợt 1 tại 02 vị trí NTQN (cống thoát nước thải đầu đường trung tâm RD2 hướng ra mương thủy lợi Hà Thanh); cống thoát nước thải cuối đường trung tâm RD2 (hướng ra Bàu Bàng).

Kết quả cho thấy, phần lớn các thông số quan trắc tại thời điểm quan trắc đều nằm trong giới hạn cho phép.

- Về chất lượng môi trường không khí: Để đánh giá hiện trạng chất lượng không khí tại KCN Quán Ngang, Ban đã hợp đồng với đơn vị tư vấn tiến hành quan trắc khí thải tại 08 vị trí gồm: KQN1 (tại cổng KCN Quán Ngang), KQN2 (tại ngã ba đường giữa Nhà máy Bia Hà Nội và Nhà máy gỗ MDF), KQN3 (tại điểm giao nhau giữa đường RD2 và đường RD7), KQN4 (tại khu dân cư phía Đông Nam), KQN5 (tại khu dân cư phía Nam, cách Khu công nghiệp khoảng 50m), KQN6 (tại ngã ba đường, cách công ty CP phân vi sinh Quảng Trị 20 m về phía Đông), KQN7 (tại khu dân cư phía Tây – Khu công nghiệp Quán Ngang giao với QL1A), KQN 8 (điểm cách cổng nhà máy Hồng Đức Vượng khoảng 50m về phía Bắc). Kết quả tại bảng 2 cho thấy, tất cả thông số quan trắc đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT và QCVN 26:2010/BTNMT. Như vậy, môi trường không khí trong và ngoài KCN Quán Ngang năm 2022 chưa có dấu hiệu ô nhiễm các khí độc, tiếng ồn và bụi lơ lửng. Tuy nhiên, tại các tuyến đường chính và khu vực giao nhau với khu dân cư, tuyến QL1 có hàm lượng bụi lơ lửng và tiếng ồn cao hơn các vị trí khác do ảnh hưởng từ hoạt động giao thông qua lại trong khu vực.

- Về quản lý chất thải rắn thông thường: chất thải rắn công nghiệp phát sinh khoảng 23 tấn/ngày, chủ yếu từ chất thải sinh hoạt của công nhân và quá trình sản xuất, trong đó chủ yếu:  xỉ than, túi nilon, bavia, mảnh vỡ tấm lợp thải. Đối với mảnh vỡ tấm lợp được thu gom tiến hành nghiền để làm phụ gia; Bavia, chất thải cũ lắng động được đưa vào bể khuấy, tất cả được tái sản xuất. Chất thải sinh hoạt các cơ sở hợp đồng với Hợp tác xã thu gom rác thải Gio Quang thu gom, xử lý.Đối với chất thải sinh hoạt, các cơ sở hợp đồng với Hợp tác xã thu gom rác thải Gio Quang thu gom, xử lý.

- Về quản lý chất thải nguy hại (CTNH): các doanh nghiệp có phát sinh chất thải nguy hại tự đăng ký quản lý chất thải nguy hại với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị. CTNH phát sinh được thu gom và lưu giữ và hợp đồng với đơn vị có đủ chức năng để vận chuyển, xử lý.

1.3. Khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo:

Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo thuộc địa bàn huyện Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị, trải dọc theo Quốc lộ 9 - tuyến đường xuyên Á với chiều dài 25 km, bao gồm 07 đơn vị hành chính cấp xã là: 02 thị trấn: Khe Sanh và Lao Bảo; 05 xã : Tân Hợp, Tân Liên, Tân Lập, Tân Long và Tân Thành. Khu Kinh tế Thương mại đặc biệt Lao Bảo được thành lập cuối năm 1997. Quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết các khu tập trung được triển khai thực hiện, hoàn thành và phê duyệt từ năm 2000 đến đầu năm 2002. Việc triển khai đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng các khu tập trung từ năm 2001 đến 2004.

Thuyết minh tổng hợp Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 495/QĐ-TTg ngày 07 tháng 04 năm 2011, trong đó có lồng ghép phần đánh giá tác động môi trường (ĐTM), khi thực hiện xây dựng các Khu tập trung sẽ triển khai thủ tục bảo vệ môi trường cho từng khu riêng. Trong các khu tập trung đã được xây dựng tại Khu Kinh tế Thương mại Đặc biệt Lao Bảo, ngoài Cụm sản xuất công nghiệp tập trung phía Tây Bắc thị trấn Lao Bảo chiếm diện tích 23,1 ha; Khu công nghiệp Tân Thành chiếm 21,5 ha còn lại là các khu thương mại, dịch vụ.

Riêng Dự án đầu tư cơ sở hạ tầng KCN Tân Thành (giai đoạn 2) với diện tích 42,4 ha có đánh giá lồng ghép giai đoạn 1 và đã có báo cáo ĐTM được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt tại Quyết định số 1683/QĐ-UBND ngày 19 tháng 07 năm 2016.

Khu kinh tế Thương mại đặc biệt Lao Bảo có 61 dự án được giao đất, cho thuê  đất, trong đó: 01 dự án lập Đề án bảo vệ môi trường, 03 dự án lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường, 32 dự án lập Bản cam kết bảo vệ môi trường. Số dự án còn lại chủ yếu là các đơn vị kinh doanh thương mại dịch vụ, đơn vị quản lý Nhà nước, đơn vị quản lý sự nghiệp hoặc đang triển khai thủ tục.

Trong quá trình hoạt động, BQL KKT có phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương để kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường đối với các Dự án đầu tư sản xuất kinh doanh tại Khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo và hướng dẫn thủ tục về bảo vệ môi trường cho các nhà đầu tư đầu tư vào Khu kinh tế theo quy định. BQL KKT đã thực hiện chương trình quan trắc môi trường định kỳ theo phần đánh giá môi trường chiến lược lồng ghép Thuyết minh tổng hợp điều chỉnh Quy hoạch xây dựng khu kinh tế Thương mại đặc biệt Lao Bảo, gồm: quan trắc môi trường không khí và nước thải, tuy nhiên không có đề xuất nội dung giám sát nước ngầm, nước mặt, môi trường đất.

Trong quá trình hoạt động của Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo có phát sinh các loại chất thải và kết quả quan trắc môi trường như sau:

- Về nước thải: nước thải phát sinh do các doanh nghiệp tự xây dựng hệ thống xử lý nước thải riêng cho từng dự án và xả thải ra môi trường. Để đánh giá chất lượng nước thải tại Khu KT-TM đặc biệt Lao Bảo, Ban đã hợp đồng với đơn vị tư vấn tiến hành quan trắc môi trường tại 03 vị trí gồm: NT1 (tại hố ga đường Lê Quý Đôn của hệ thống thoát nước chung thị trấn Lao Bảo), NT2 (tại vị trí thải ra môi trường của Nhà máy Cao su Camel) và NT3 (tại vị trí thải ra môi trường của Nhà máy sản xuất nước giải khát Super Horse). Kết quả cho thấy, phần lớn các thông số quan trắc đều nằm trong giới hạn cho phép cột B của QCVN 40:2011/BTNMT.

- Về khí thải: Để đánh giá hiện trạng chất lượng không khí tại Khu KT-TM đặc biệt Lao Bảo, Ban đã hợp đồng với đơn vị tư vấn tiến hành quan trắc môi trường tại 04 vị trí gồm: KLB1 (tại vị trí giao nhau giữa đường Nguyễn Huệ và đường Lê Quý Đôn, thị trấn Lao Bảo), KLB2 (tại Cửa khẩu Lao Bảo, cách siêu thị Thiên Niên Kỹ 500m về phía Đông Thị trấn Lao Bảo), KLB3 (tại đường Lê Hồng Phong, đối diện cổng nhà máy nước giải khát Super Horse, thị trấn Lao Bảo) và KLB4 (tại vị trí giao Quốc lộ 9 và đường Nguyễn Huệ, thị trấn Lao Bảo). Kết quả cho thấy, tất cả thông số quan trắc đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT và QCVN 26:2010/BTNMT.

- Về quản lý chất thải rắn thông thường: Các doanh chủ động thu gom và hợp đồng với Trung tâm Môi trường công trình đô thị Huyện Hướng Hóa để vận chuyển đến nơi xử lý. Một số loại chất thải được thu gom bán phế liệu hoặc tái sản xuất.

- Về quản lý chất thải nguy hại (CTNH): Các cơ sở có phát sinh chất thải nguy hại tự đăng ký quản lý chất thải nguy hại với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị. CTNH phát sinh được thu gom, lưu giữ, hợp đồng với đơn vị có đủ năng lực để vận chuyển và xử lý.